Melatonine

Verschijnselen

Slapeloosheid heb je in verschillende vormen. Bijvoorbeeld goed kunnen inslapen maar veel te vroeg wakker worden of juist niet kunnen inslapen en met moeite wakker kunnen worden. Vaak hebben ouderen er last van dat ze niet kunnen inslapen en ook slecht kunnen doorslapen. Je spreekt van slapeloosheid als iemand een langere tijd slecht slaapt en daardoor overdag minder goed functioneert.

Oorzaken

De oorzaken voor slecht slapen kunnen heel variërend zijn. Lichamelijk klachten kunnen slapeloosheid veroorzaken, bijvoorbeeld pijf of jeuk. Maar ook spanningen en stress kunnen een orzaak zijn. 

Ook kan het ontstaan als het lichaam te weinig van het lichaamseigen hormoon melatonine aanmaakt. Melatonine wordt door de pijnappelklier in de hersenen gemaakt. Melatonine werkt op het waak-slaapritme. Als er weinig melatonine wordt aangemaakt zijn we wakker. Als er veel wordt aangemaakt, worden we slaperig.

Doordat onze hersenen kunnen inschatten wanneer het dag of nacht is (biologische klok) wordt de aanmaak van melatonine geregeld. Als de biologische klok het aangeeft maakt de pijnappelklier melatonine aan, maar ook als het minder licht om ons heen wordt. Als het donker wordt, maakt de pijnappelklier melatonine aan. Hier worden we slaperig van. Wordt het weer licht dan stopt de melatonine aanmaak. De aanmaak is het hoogst tussen middernacht en 4 uur 's ochtends.

Naarmate men ouder wordt maakt de pijnappelklier geleidelijk minder melatonine aan. Daarom denkt men dat de inslaapstoornissen bij ouderen daar mogelijk door veroorzaakt worden.

Als de pijnappelklier op de verkeerde momenten melatonine aanmaakt ontstaan slaapstoornissen. Dat kan het geval zijn bij mensen die 's avonds slecht inslapen en met moeite wakker worden 's ochtends. De melatonine aanmaak begint bij hen te laat. 

Als mensen door verschillende tijdzones reizen, raakt ook de biologische klok van slag. Op de plaats van bestemming duurt het een aantal dagen voordat de biologische klok weer gewend is (jetlag).

Blinde mensen kunnen slaapproblemen hebben doordat hun biologische klok niet ‘gelijk loopt’ met de werkelijke tijd. Bij hen is er immers geen invloed van het licht.

Melatonine wordt gebruikt bij inslaapstoornissen bij:

• mensen met een verstoord dag- en nachtritme, wat bijvoorbeeld kan optreden bij reizen (jetlag) of ploegendienst;
• ouderen;
• blinde mensen.

Of melatonine goed bij uw slaapproblemen werkt, hangt af van de dosis, maar ook van het tijdstip waarop u het inneemt. Uw arts kan u daarover adviseren.